Tegelen - een korte geschiedenis

Volgens het standaardwerk van pastoor Driessen over de geschiedenis van Tegelen stamt de naam 'Tegelen' uit de Romeinse tijd. 'Tegelen' is waarschijnlijk een verbastering van het oude woord Tegula, wat dakpan betekent. In vroeger tijden lag op de plaats van het dorp namelijk een kamp, wh verscheidene pannen- en plavuizenfabrieken bevonden. Ook was er een Romeinse grafplaats in de nabijheid.

Een andere theorie zegt dat de naam afkomstig is van het Middeleeuwse woord 'tiglau', een lokale bestuurlijke eenheid. Het huidige Tegelen (destijds Tiglo, Tiggelen of een variant hieropide in de loop van de geschiedenis uit van een kamp tot een klein dorp, een ontwikkeling die werd gestimuleerd door de aanleg van steenbakkerijen op Tegels grondgebied. Het is met materiaal uit deze steenbakkerijen dat Venlo grotendeels is gebouwd.

De nederzetting Steyl ontleent haar naam waarschijnlijk aan de steile oevers waarop het eerste huis gebouwd werd, destijds het 'Steyler-huis' genoemd. Dit gebouw is in 1825 afgebroken. Een alternatieve verklaring voor de naam 'Steyl' door pastoor Driessen wijst op de aloude Maasovergang die zich hier bevindt: 'aen gen steyl' betekent niets anders dan 'aan het veer'.

In 1896 kreeg Tegelen op verzoek een eigen gemeentewapen: Sint-Maarten die een deel van zijn mantel afsnijdt en aan een bedelaar geeft. Uit een akte van 1635 was namelijk gebleken dat Tegelen deze afbeelding vroeger als zegel had gebruikt. Omdat Tegelen tot het hertogdom Gulik had behoord, werd aan de voet van Sint-Maarten de Gulikse leeuw geplaatst.

Sinds augustus 1991 beschikt Tegelen over een nieuwe gemeentevlag. Het oude vaandel bestond uit drie even hoge horizontale banen met de kleuren rood, geel en zwart. Deze kleuren waren ontleend aan het gemeentewapen. Omdat de vlag echter teveel leek op de Duitse en Belgische nationale vlaggen, besloot de gemeenteraad op 24 april 1991 een nieuw ontwerp van de Utrechtse vlaggendeskundige drs. J.F. van Heijningen goed te keuren. De nieuwe vlag bestaat uit een geel en een rood kleurvlak, gescheiden door een diagonale lijn oplopend van linksonder naar rechtsboven. Deze diagonale scheiding symboliseert traditiegetrouw Sint-Martinus. Bovendien geeft de oplopende lijn het hoogteverschil binnen de gemeente aan, namelijk eveneens deel uitmaakt van het Tegelse wapen.

Broederschap Sint Martinus Tegelen

De Broederschap van Schutterij St. Martinus is de tweede schutterij in oprichting van de gemeente Tegelen. Deze broederschap is wegens wrijvingen in het St.Antoniusbroederschap opgericht op 11 Nov. 1846. Joannes Franssen, Gerard Rogge en Hendrik Driessen en anderen vormden zich tot een commissie en wenden zich tot de Zeer Eerwaarde Heer Lambertus Mook, toenmalig pastoor van Tegelen om goed keuring te vragen voor het nieuwe broederschap. De band met de kerk was en is heden ten dagen nog zeer sterk. Deelnemen aan processies en bijwonen van hoogmissen zijn voorschrift. Op 9 juni 1866 is onder de broedermeesters P.Vervegaart en G.Hovens de zieke-bus tot stand gekomen. Dit was een ondersteuningsfonds dat geld uitkeerde aan leden bij ziekte of aan nabestaanden bij overlijden. Dit in een tijd waarin er nog weinig of geen sociale verzekeringen bestonden tegen arbeidsongeschiktheid. Doordat de sociale omstandigheden sterk verbeterden hield de schuttersbus rond 11 november 1921 op te bestaan. Meteen werd de vereniging door de jongste leden als schutterij alleen voortgezet. De groepsfoto boven is genomen in 1926, en we waren toen al een bloeiende vereniging die aan vele activiteiten in de gemeente Tegelen acte de presence gaven. 

Het eerste koningspaar bij Broederschap St. Martinus dateert uit 1936, het koningspaar Alfons Aarts & Mia Leenen werden vergezeld door de officieren Hens Engels en Wiel Verbong tjjdens het OLS-feest te Beesel. Broederschap St. Martinus slaagde er in 1938 in het Oud Limburgse Schuttersfeest te winnen en mocht dit feest in 1939 organiseren. De zes schutters die dat jaar in Neeritter voor St. Martinus en Tegelen deze eer in de wacht wisten te slepen, voor Baarlo en Siebengewald, Melick en het Tegelse St. Antonius waren de heren van L naar R dhr Hen Claes, Handrie Krouwel, Graat Hekkens, Hub Huys, Sjang Giesen en dhr. Fumpke Engels.Toen der tijd was dit al een hele organisatie. Het feest werd uiteindelijk op het terrein van Dhr. Basten Batenburg gehouden ( de rode zusters hadden ons hun terrein geweigerd). Hij stelde het terrein gratis ter beschikking mits hij de limonade mocht leveren. Dit was het laatste OLS voor de tweede wereldoorlog. Tijdens de oorlog werden de activiteiten op een laag pitje gezet.

Na de oorlog in 1946 vierde Broederschap St.Martinus hun 80 jarige bestaan en pakte de draad weer op en kende een bloei als nooit te voren in de navolgende jaren.